Afl. 16 - Gemeenteraad verbrandt geheim kasboek

Gepubliceerd op 28 februari 2024 om 11:00

Van 1916 tot 1932 reed een stoomtram van Roermond via St. Odiliënberg en Posterholt naar Vlodrop. Links café de Tramhalte, daarnaast het witte huis van de burgemeester en rechts de toenmalige marechausseekazerne. Deze ansichtkaart komt uit het HVR-archief.


Geheime vergadering

In het voorjaar van 1927 werd Jacques Maessen door ‘zijn’ fanfare keurig gehuldigd bij zijn herbenoeming als burgemeester, maar het zegt misschien veel dat dat alléén door de fanfare gebeurde. Want het was bepaald niet rustig in de dorpspolitiek. De ene affaire begon in de andere over te lopen.

De burgemeester hield er een ‘nevenkas’ op na, een potje geld buiten de begroting, en hij werd ook ervan beschuldigd geld in eigen zak te houden. Raadslid Bremmers en de wethouders Lodewijks en Mulders stelden dit telkens aan de orde. De zaak was zo precair, dat de raad op 29 oktober 1927 een geheime vergadering hield, waarvan geen verslag is bewaard, maar waarover later wel in de krant werd geschreven. In die vergadering is volgens de verslaggever het nevenkasboek ten overstaan van iedereen verbrand. Het moest afgelopen zijn met die dubbele boekhouding. (Tekst gaat door onder de foto.)


Wethouder Jan Lodewijks (foto uit familiearchief Mulders) kwam als douane-commies uit Brabant in Vlodrop wonen en begaf zich in 1927 in de gemeentepolitiek waar hij zich onafhankelijk opstelde. Hij woonde eerst op Station, later op de Markt. 'Het was een heertje,' zegt zijn kleinzoon Pieter Mulders over Lodewijks. 'Ik moest altijd Goldstar-sigaretten voor hem kopen bij Jan van Pietsje (Op de Kamp) aan het begin van de Boomgaardstraat.'


Staangelden

Maar daarmee was het nog niet voorbij. De affaire van de ‘staangelden’ voor de kermiskramen en het kermisdansen zorgde in het hele dorp voor beroering en moet wekenlang het gesprek van de dag zijn geweest. Gewoonlijk kwam er nauwelijks iemand naar de raadsvergadering luisteren, maar op 1 maart 1928 hing het publiek – volgens de krant – zelfs buiten aan de ramen.[1] Aan het einde van de vergadering vroeg wethouder Lodewijks waarom de ‘staangelden’ nog steeds niet waren geboekt. De burgemeester zei dat hij het geld had afgedragen, maar gemeentesecretaris en -ontvanger Mulders zei dat hij niets had gekregen.[2]

De burgemeester werd er dus publiekelijk van beschuldigd geld achter te houden. Toen wethouder Lodewijks drie weken later opnieuw ernaar informeerde[3] zei de burgemeester dat 'de fl. 50 dansgeld thans in de kas zijn gestort.' Er was dus wel degelijk iets mis met dat geld en Lodewijks rustte niet voordat Maessen dat had afgedragen. Secretaris Mulders legde alles haarfijn vast in het notulenboek[4]. Het lijkt of hij een belastend dossier aan het opbouwen was over de burgemeester.

Ook op andere momenten had Maessen het duidelijk moeilijk met de kritische gemeenteraad. Hij beklaagde zich dat hij onverwacht lastige vragen kreeg en wilde een nieuwe regel invoeren dat vragen twee dagen voor de raadsvergadering schriftelijk zouden worden ingediend. Dat leidde tot een nieuwe ruzie met wethouder Lodewijks die meende dat dit in strijd was met de wet[5], waarop de burgemeester Lodewijks beschuldigde van valsheid in geschrifte[6]. (Tekst gaat door onder de foto.)


Gemeentesecretaris en -ontvanger Peter Mulders, vader van de latere secretaris Sef Mulders. Hij was geboren in Merum in 1874. Hij vestigde zich in Vlodrop als herbergier en liet de twee woningen aan Grootestraat 7 en 9 bouwen, waar hij naast Gerard Krekelberg woonde. Vanaf 1906 was hij lid van de gemeenteraad en vanaf 1915 gemeentesecretaris. Zijn zoon Sef trouwde met de dochter van wethouder Lodewijks, Mia. Zij werd in de jaren 1960 lijsttrekker van een partij in de gemeenteraad die uitsluitend uit vrouwen bestond, wat toen heel bijzonder was.


De secretaris en de pastoor

Gemeentesecretaris Peter Mulders vervulde in de jaren twintig een sleutelrol in de Vlodropse politiek. Hij heeft het dorpsbestuur door woelige tijden geloodst. Hij was niet bang op te staan tegen de falende burgemeester en tegen de grote mond die pastoor Martens kon opzetten als die boos was. [7].

Als vakman stelde Mulders de notulen van de gemeenteraad altijd op in sobere zinnen, die wel vastlegden welk besluit er was genomen, maar die grotendeels verhulden welke debatten er waren geweest en welke fouten er waren gemaakt. Die soberheid was echter niet aanwezig in de kwestie die ontstond over de kwestie van de nieuwe kerk, die pastoor Martens besloten had te bouwen. Pastoor Martens stelde daarbij hoge eisen aan de gemeente: hij wilde een flinke financiële bijdrage van de gemeente en hij wilde voor zijn kerk gratis de grond krijgen waarop op dat moment nog het gemeentehuis stond. Secretaris Mulders vond dat onverantwoord en ongepast. Mulders stelde zich in die zaak op als een soort landsadvocaat die de touwtjes van de gemeente in handen had. Hij stapte uit zijn rol van neutraal, ambtelijk secretaris en mengde zich actief in de discussies.

Zijn tegenstander, pastoor Martens, was echter zeer vasthoudend en was bovendien bij de mensen van Vlodrop geliefd en gerespecteerd. Hij was in het dorp alomtegenwoordig en wist precies waar hij moest zijn om mensen te helpen of om raad te geven. Zijn zondagse preken waren befaamd, sommige mensen gingen zelfs twee keer naar de kerk om door hem te worden gesticht. Maar hij stond ook bekend als een man die driftig kon worden wanneer de dingen niet gingen zoals hij het wenste. Dat zou blijken toen de vraag aan de orde was hoeveel de gemeente Vlodrop aan de nieuwe kerk zou moeten bijdragen. Volgende week meer.

Noten

[1] Limburger Koerier, 3 maart 1928. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010975348:mpeg21:p003

2] Notulenboek inv. nr. 432.

3] Limburger Koerier, 3 maart 1928.

4] Limburger Koerier, 23 maart 1928. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBDDD02:000197003:mpeg21:p003

5] Limburger Koerier, 15 december 1928. https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010348406:mpeg21:p003.

6] Notulen 25-10-1928 en 19-11-1928.

[7] Deze reconstructie is gebaseerd op de notulen van de gemeenteraad en berichten in Nieuwe Koerier.


Er komt een boek met de verhalen en de tekst van deze serie. Ga naar de webshop.


Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.